Anita van de Looij studeerde aanvankelijk Geologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Na enige tijd stapte ze over naar Hydrologie en van daar uit ‘om er nog meer van te snappen’ naar Hydrochemie. Ze omschrijft zichzelf als ‘een exacte mevrouw, die goed is in wiskunde.’
Na haar studie maakte ze carrière in het watermanagement. Ze startte bij het Salt River Project in Phoenix, USA. Later werkte ze bij waterleidingbedrijven, waterschappen en bij milieudepartementen bij de overheid. Al werkend ontdekte ze dat ze goed was in verandermanagement en ontwikkelde ze haar heel eigen stijl. Sinds 2012 werkt ze als zelfstandig organisatieadviseur / interim-manager. Haar bureau heet ‘Ontregelbureau’ en haar aanpak bevindt zich op het breukvlak van management en kunst.
Ze deed onderzoek naar het ontlokken van veranderingen met behulp van verbeelding en kunst, werkte met managementteams op theaterpodia, stelde voor om binnen een onderwijsinstituut tijdelijk letterlijk alle binnendeuren te verwijderen om de transparantie en openheid te laten ervaren. Men volgde haar voorstel.
Anita heeft opdrachtgevers in tal van branches in zowel de profit, als de non-profit markt.
Momenteel loopt bij verschillende opdrachtgevers een project ‘These woman’ : Anita laat meer dan levensgrote portretten van vrouwen logeren bij opdrachtgevers. De vrouwen zijn naakt maar worden met kleding en al geleverd, waardoor opdrachtgevers de vrouwen met een uitdossing die past bij de cultuur en het moment kunnen ervaren. Het doel is de organisatie aan de hand van de virtuele waarnemingen van deze vrouwen tot reflectie en tot nieuwe keuzes te brengen. Anita is erbij met ‘verdiepende en contemplatieve gesprekken.’ Is ze een organisatieadviseur met een heel eigen stijl, of een kunstenaar? Wij houden het in deze nieuwsbrief op het laatste. Anita zelf op het eerste.
‘De pay off van mijn bureau is: If you want truly to understand something, try to change it.’
‘Ik ben een echt bètamens. Zo ben ik opgeleid en volwassen geworden. Ik hou van modellen. Ze zijn een verklaring van de werkelijkheid. Als je iets goed wil begrijpen zijn modellen handig. Maar de laatste tien jaar ben ik er ook wel achter gekomen dat begrip, ratio en een sluitende argumentatie bij het oplossen van maatschappelijke of organisatieproblemen niet volstaan. Je moet durven het allemaal niet meer te begrijpen. Dan zijn modellen en argumenten ook minder belangrijk. Maar je komt wel dichter bij het wezen der dingen.’
‘Ik doe op dit moment niet veel meer dan omstandigheden creëren, waarbinnen iets kan gebeuren. Ik bereid me heel goed voor, bestudeer beleidsstukken, doe observaties, interview mensen voor ik met hen aan het werk ga. Ik zoek haakjes waar ik mijn impulsen tot verandering aan op kan hangen. Vanuit improvisatie en de onvoorspelbaarheid der dingen betekenis toevoegen. Daar draait het om. Ik leerde in de colleges klimatologie dat kleine voorvallen grote gevolgen kunnen hebben. Het vlindereffect van Edward Lorentz: als een vinder in het Amazonegebied met zijn vleugels wappert, kan in Noord-Amerika een orkaan ontstaan.’
‘Los van mijn exacte roots? Natuurkundige theorieën sluipen er bij mij altijd weer in: impuls-responstheorie……..chaostheorie. Mijn aanpak is er, of ik nu wil of niet, op terug te voeren. Ik ben bepaald niet esotherisch of spiritueel.’
Ik werk momenteel aan een boek dat een aantal van mijn interventies beschrijft en de werkzame stof ervan onderzoekt. Het gaat over het inzetten van de invloed en katalyserende werking van kunst op organisatieproblemen. Wat ik doe in mijn werk raakt aan performance kunst. Al voel ik mezelf geen kunstenaar. Het kunstenaarschap is in mijn ogen een beschermd beroep. Je moet er een gedegen opleiding in de kunst voor hebben en er lang en intens ervaring in opdoen. Waar ik me wel aan laaf is het geloof van de kunstenaar dat je dingen kunt maken, die je van tevoren nooit had kunnen bedenken. Dingen van een onbekende toekomst.’
‘Naast de mogelijkheden van kunst geloof ik in ambachtelijkheid van het managementvak. In mijn beroepspraktijk moet een artistieke prestatie altijd gepaard gaan aan een degelijke bedrijfskundige aanpak. Ordenend, structurerend, regelend. Goed onderbouwd met theorie. State of the art vormgegeven op papier of andere informatiedragers.’
‘Niet iedere opdrachtgever kan mee in mijn aanpak. Men moet nieuwsgierig zijn, het bestaande los durven laten en open staan voor verwondering.’
‘De toekomst? Ik wil echt impact hebben op de veranderingen waar we met zijn allen voor staan. We gaan van altijd maar sneller, meer en beter naar iets dat kwaliteit heeft, duurzaam is en vakbekwaam is gemaakt. Dat vraagt bestendige verbintenissen met opdrachtgevers. Niet alleen maar vernieuwing lanceren, maar ze ook in bedrijf stellen, afmaken en borgen.’