Bert Kienjet inspireert ons door de wijze waarop hij gedegen en vol verantwoordelijkheid met zijn vak bezig is. Alles wat hij doet gebeurt binnen zijn visie op mens en maatschappij. Niets gebeurt zo maar. Alles heeft verbinding met traditie en visie op de toekomst. Hij kan er meeslepend over vertellen, maar tegelijkertijd is hij heel aards en absoluut vrij van gewichtigdoenerij.
In deze fase van zijn kunstenaarschap is Bert met name bezig met de vervaardiging van etsen. Hij koos voor de kunst vanuit een behoefte iets wezenlijks te creëren en tegelijkertijd ambachtelijk bezig te zijn. ‘Ik moet wel het gevoel hebben dat het ergens toe doet. Aan kunst moet een verhaal vast zitten. Het speelt zich af tegen de achtergrond van de geschiedenis. Etsen vind ik van alle artistieke ambachten het mooiste.’
Zijn recente werk werd van 29 januari tot 28 april 2012 geëxposeerd in het Curaçaosch Museum (Willemstad, Curaçao). De tentoonstelling bestaat uit twee series etsen. De eerste serie, Driehoeksreis, bevat zesenvijftig portretten van ‘personages’ die de driehoeksreis bevolk(t)en, afgewisseld met Afrikaanse maskers. De driehoeksreis van Europa via West Afrika naar het Caraïbisch gebied en weer naar Europa werd in de 17de eeuw door de West-Indische Compagnie begonnen en door Bert Kienjet als metafoor gebruikt voor de sociale, culturele en bestuurlijke beïnvloeding en banden tussen Westerse, Afrikaanse en Caraïbische culturen. De tweede serie, Mondi/Moeras, bevat 16 landschappen; zowel tropische als Nederlandse. Er wordt druk gewerkt aan een zelfde expositie in Nederland. Bert is momeneel bezig aan materiaal voor nog een tentoonstelling. Het gaat om series etsen gebaseerd op het werk van de Curaçaose dichter/schrijver/politicus Carel de Haseth.
‘Er zijn kunstenaars die vanuit de materie werken. Bij mij gaat het om een combinatie van beeld en concept. In die zin maak ik conceptuele kunst. Iedere ets is een kunstwerk op zich, maar de hele reeks in een door mij bepaalde volgorde gebaseerd op een historische lijn en een door mij beleefde intuïtieve verwantschap is het eigenlijke kunstwerk. Het aantal en de volgorde geven meerwaarde.’
‘Mijn idee voor deze twee series etsen begint bij mijn fascinatie voor de Curaçaose samenleving. Aan de ene kant zo vertrouwd Nederlands als de pest. Aan de andere kant is er de tropische mix van Afro-culturen en Zuid-Amerikaanse sfeer. Die mengeling is ontregelend. In de Driehoeksreis reflecteer ik op die verwarring en probeer ik te laten zien waar die vandaan komt.’
‘Ik heb mijn wortels in een westerse kunsttraditie. Daarom is het een worsteling de sfeer van Afrika en de Caribean verantwoord te verbeelden. Als kunstenaars een landschap uitbeelden dat niet uit de eigen cultuur komt, komt dat gemakkelijk krampachtig over. Ik weet zeker dat er een soort van ‘Caraïbisch handschrift’ bestaat, dat ik me als westers kunstenaar moeilijk eigen kan maken. Ik probeer uit die kramp te blijven door om en om Nederlandse en Caraïbische landschappen te maken.’
‘Op Curaçao valt mijn werk uit de toon. Ik werk in zwart-wit. Dat is absoluut ondenkbaar in de Zuid-Amerikaanse kunsttraditie; die is heel kleurrijk. Toeschouwers reageren op de inhoud. Ze prijzen me om mijn goed gelijkend tekenwerk en reageren op het werk vanuit een oordeel over al dan niet aanwezige populariteit van de historische personen die ik afbeeld.’
‘De vraag naar de functie van kunst is van een zelfde soort als de vraag of er dieren bestaan die volstrekt nutteloos zijn. Kunst maakt onderdeel uit van een essentieel menselijk proces, namelijk het hebben van een cultuur. Kunst is de materialisatie van de cultuur en is niet eenzijdig te beoordelen, maar moet altijd in de functie van het grote geheel worden beschouwd. Kunst moet iets teweeg brengen. Dat kan schoonheidsbeleving zijn, maar ook afschuw. Wat over het algemeen alsmooi wordt ervaren is volgens mij saai. Lelijk bestaat niet. Je zou kunnen zeggen: lelijk is mooi voor gevorderden.’
‘Waar over je niet praten kan, moet je noodgedwongen zwijgen. Taal is vaak ontoereikend om dingen te beschrijven. Kunst is een communicatiemiddel met een eigen idioom.’
